Irysy

Irys Quaker Lady
Dodane przez: Tie Guy II
Irysy, zwane często kosaćcami, przyzwyczajone są do długich, suchych okresów letnich oraz łagodnych zim. W naszym klimacie zmuszeni jesteśmy chronić je latem i wczesną jesienią przed wilgocią, zimą z kolei, przed dużym mrozem. Jeżeli tylko uda nam się spełnić ich wymagania, z pewnością staną się piękną ozdobą ogrodu lub balkonu. Niskie gatunki z powodzeniem wykorzystamy na skalniakach czy w pojemnikach. Równie pięknie prezentować się będą pomiędzy dzwonkami, zimozielonymi skalnicami, paprociami, czy małymi krzewinkami i roślinami sezonowymi. Wysokie gatunki irysów rozkwitną latem. Idealne będą na kwiat cięty, lub do wykorzystania jako wyższe piętro ponad łanami roślin okrywowych lub niskich sezonowych.
Kosaćce to jedne z najczęściej uprawianych, niewymagających bylin, a ogromna ilość ich odmian i gatunków sprawi, iż z całą pewnością znajdziemy okazy warte tego, by udekorowały zakątki naszego ogrodu.

Uprawa
Powodzenie uprawy irysów w dużym zależeć będzie od właściwego terminu ich sadzenia. Irysy z sekcji Reticulata powinny zostać posadzone do gruntu w drugiej połowie września, a z sekcji Juno i Xiphium - w październiku. Wysadzone zbyt wcześnie rozkwitną już jesienią, a ich pąki kwiatowe niestety wymarzną.

Stanowisko
Irysy cebulowe uwielbiają otwartą, słoneczną przestrzeń oraz przepuszczalne, żyzne podłoże o obojętnym odczynie. Doskonałym podłożem z pewnością będzie miejsce bogate w rozłożony już, zeszłoroczny obornik. Sadząc irysy na glebach zwięzłych, wilgotnych wykopmy głębszy dołek, który w pierwszej kolejności powinniśmy wysypać kilkucentymetrową warstwą piasku. Na niej dopiero umieścić możemy cebule, a później je przysypać ziemią. Najwłaściwszą dla irysów będzie lekka, nagrzewająca się i dobrze zdrenowana gleba. Glebę zbyt zwięzłą, gliniastą powinniśmy rozluźnić dodatkiem piasku, torfu bądź mieszanką kory i trocin z tartaku. Doskonałym dodatkiem bywa gips, znakomicie poprawiający strukturę najbardziej gliniastej gleby. Dla uzyskania właściwego jej odczynu, możemy dodać wapna do gleby zbyt kwaśnej lub siarki do zbyt zasadowej. Cebule o długości 3 centymetrów posadźmy na głębokości 8-10 centymetrów i w podobnej odległości. Cebule drobniejsze – płyciej i gęściej. Najpiękniejszy wizualnie efekt uzyskamy tworząc zwarte grupy irysów. Uprawę irysów mogą ułatwić ażurowe koszyki. Z uwagi na zagrożenie chorobami grzybowymi powinniśmy co trzy, cztery lata przesadzać rośliny w nowe miejsce, w którym przez kilka lat nie były uprawiane żadne kwiaty cebulowe.

Pielęgnacja
Irys Eleanor Rooseveldt
Dodane przez: Tie Guy II
Pamiętajmy o dwukrotnym, w dwu-, trzytygodniowych odstępach, zasileniu irysów nawozem wieloskładnikowym. Nie zapominajmy o umiarkowanym podlewaniu. W okresie wegetacji pamiętajmy o ręcznym odchwaszczaniu, płytkim i rzadkim spulchnianiu gleby. Latem po zaschnięciu liści wykopmy cebule. Nie rozdzielajmy jednak na siłę ich kęp. Uszkodzone, są bowiem bardziej podatne na infekcje. Poczekajmy aż podeschną i same się rozpadną. Cebule przechowajmy w suchym miejscu. Posadzone w osłoniętym przed deszczem miejscu, irysy z sekcji Juno będą mogły z powodzeniem spędzić cały rok w gruncie. Zdecydowanie jednak najlepszym rozwiązaniem w przypadku roślin cebulowych jest coroczne ich wykopywanie, po zaschnięciu ich liści. Chcąc ochronić cebule irysów przed mrozem, powinniśmy okryć jesienią naszą rabatę warstwą kory, trocin, suchych liści lub gałązkami drzew szpilkowych. Idealna będzie warstwa grubości 2-4 centymetrów. Wykorzystajmy dowolny materiał ściółkowy. Ściółkę usuńmy jednak wiosną.

Rozmnażanie
Bardzo często w przypadku niektórym odmian irysów, zdarza się, iż po przekwitnięciu cebula rozpada się na kilka mniejszych. Cebulki te mogą z powodzeniem zostać wykorzystane i posadzone do gruntu. Nowe kwiaty rozkwitną po 2-3 latach. Sadzone mogą być także liczne cebulki przybyszowe. Na ich kwiaty przyjdzie nam jednak czekać jeszcze dłużej. Chcąc uniknąć osłabienia cebul przez owoce bardzo często obrywamy przekwitłe już kwiaty. Spróbujmy jednak zachować kilka z nich. Dojrzałe nasiona wysiejmy zaraz po zbiorze. Wzejdą wiosną następnego roku, rozkwitną jednak dopiero po trzech latach. Nie zawsze przypominać już będą roślinę mateczną, odpornością jednak zdecydowanie przewyższą rośliny otrzymywane z cebul przybyszowych. Otrzymane maleńkie cebulki wysadźmy na rozsadniku w rowku głębokości 2 centymetrów, bądź też posadźmy je w doniczkach, wysadzanych potem do podłoża.

Ochrona
Podobnie jak w przypadku pozostałych roślin cebulowych opieką winniśmy otoczyć głównie cebule. Najmniejsze plamki, deformacje czy pleść powinny budzić nasze obawy i eliminować okaz. Zwracajmy uwagę na powyginane liście, czy pojawiający się biały lub różowy nalot przy piętce, gnijącą cebulę. Będzie to objaw fuzariozy, choroby grzybowej. Powstające na liściach jasne przebarwienia, brązowiejące i pokrywające się z czasem pleśnią, widoczne na łuskach ciemnofioletowe plamy, czy zasychające cebule są oznaką innej grzybowej choroby, atramentowej plamistości. Zdeformowane, nierozkwilające, mające drobne kwiaty i przebarwienia na liściach rośliny są objawem porażenia przez wirusy. Choroba ta przenosi się wraz z sokiem płynącym ze zranionych tkanek lub roznoszona jest przez owady. Zżółknięte lub wcale nie wyrastające pędy, miękkie cebule świadczyć mogą o obecności żerujących w nich larw pobzygi cebularza, tzw. muchy narcyzowej. Zapobiegać i zwalczać je możemy usuwając suche liście, obcinając porażone części liści, bezwzględnie niszcząc ogniska chorób. Stosujmy wiosenne profilaktyczne opryskanie środkami grzybobójczymi, regulujące odczyn gleby. Rozwojowi wielu chorób sprzyja, bowiem zbyt kwaśna lub zbyt zasadowa gleba. Choroby mogą rozwijać się o każdej porze roku, najsilniej jednak występują w okresach ciepłej, deszczowej pogody, często tuż przed, jak i w czasie kwitnienia. Chętniej atakują rośliny nieprzesadzane, uszkodzone mechanicznie lub przemarznięte.

Irysy są często atakowane przez larwy drutowców, które poza wygryzaniem długich kanałów w kłączach i u nasady pędów, infekują również rośliny mokrą zgnilizną kłączy. Porażone egzemplarze usuwajmy. Podobne zniszczenia wywołuje rudnica cebulówka. Liście irysów niszczą żerujące na nich larwy giętwy kosaćcowej – zbierajmy je i niszczmy.
Zaczerpnięte z: www.projektoskop.pl
Dodane przez: e-ogrody.com
2019-07-29 12:04:05